Ξανά στην κάλπη

Στις 25 Ιουνίου

Μετά τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της 21ης Μαϊου και την ανεπιτυχή προσπάθεια (ή μάλλον τη μη προσπάθεια!) σχηματισμού κυβέρνησης, η χώρα οδηγείται πλέον σε νέες εκλογές που ήδη έχουν οριστεί να διεξαχθούν στις 25 Ιουνίου 2023. Στις εκλογές αυτές, θα εφαρμοστεί ο εκλογικός νόμος της ενισχυμένης αναλογικής, αντί της απλής με την οποία διεξήχθησαν οι εκλογές του Μαϊου. Έτσι θα έχουμε μια διαφορά έτσι κι αλλιώς στις έδρες που θα καταλάβει το κάθε κόμμα, διαφορά η οποία, όσο αφορά το πρώτο, θα είναι πολύ σημαντική. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με το ισχύοντα πλέον εκλογικό νόμο, το πρώτο σε ποσοστό κόμμα, καρπώνεται το λεγόμενο μπόνους εδρών. Το μπόνους αυτό ξεκινάει από το 25%, που "αποδίδει" στο πρώτο κόμμα 20 επί πλέον έδρες και, κλιμακούμενο, φτάνει στις +30 έδρες, αν το πρώτο κόμμα υπερβεί το 40%. Δηλ. για κάθε επιπλέον 0,5% το μπόνους, για το πρώτο κόμμα, αυξάνεται κατά μία έδρα (και ανάλογα μειώνονται οι έδρες των άλλων κομμάτων), με ανώτατο όριο τις 30 έδρες. Επομένως με ποσοστό 40%, εξασφαλίζει 50 επί πλέον έδρες.

Η αυτοδυναμία εξαρτάται τόσο από το ποσοστό του πρώτου κόμματος, όσο και το ποσοστό που θα λάβουν όλα τα κόμματα που δε θα μπούνε στη Βουλή. Όσο πιο υψηλό το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής, τόσο χαμηλώνει ο πήχης της αυτοδυναμίας και αντίστροφα, όσο πιο πολλά κόμματα περάσουν το κατώφλι του 3%, τόσο πιο δύσκολη η αυτοδυναμία. Όπως λένε οι ειδικοί, με πέντε κόμματα στη Βουλή, η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος εξασφαλίζεται με ποσοστό γύρω στο 37,5%, με έξι γύρω στο 38,4% και με επτά κόμματα στο 39,3%.

Σε ένα άλλο σημείο που διαφέρουν οι επικείμενες εκλογές από τις προηγούμενες του Μαίου, είναι και στον τρόπο εκλογής των υποψηφίων βουλευτών. Σύμφωνα με την εκλογική νομοθεσία, εάν γίνουν εκλογές σε διάστημα λιγότερο από 18 μήνες από τις προηγούμενες, τότε οι βουλευτές εκλέγονται κατά σειρά στο ψηφοδέλτιο κάθε εκλογικής περιφέρειας και όχι με σταυρό προτίμησης. Συνήθως οι λίστες καταρτίζονται με βάση τη σειρά κατάταξης των βουλευτών στις πρόσφατες εκλογές. Αυτό βέβαια δεν είναι δεσμευτικό από την εκλογική νομοθεσία. Οι πολιτικοί αρχηγοί έχουν δικαίωμα να συμπεριλάβουν υποψηφίους και κάποιους που δεν εκλέχτηκαν στις εκλογές της 21ης Μαΐου, ή και να θέσουν εκτός ψηφοδελτίων κάποιους που εκλέχτηκαν.