Νεράιδα: Κόπηκε ο πλάτανος στην πλατεία

2020-04-11
φωτο: Βασίλης Μαντέλλος
φωτο: Βασίλης Μαντέλλος

Ιστορία άνω των 3 (;) αιώνων

Τα πριόνια του συνεργείου που έστειλε ο Δήμος Πύλης έβαλαν τέλος (;) σε μια ιστορία αιώνων που κουβαλούσε στις ρίζες του και τον κορμό του ο υπεραιωνόβιος πλάτανος, στο ανατολικό άκρο της πλατείας, του Αη-Γιώργη, στη Νεράιδα Τρικάλων. Και από χθες (10 Απρίλη 2020), από τον περήφανο υπεραιωνόβιο (λέγεται ότι υπερβαίνει τους τρεις αιώνες) σύντροφο γενεών και γενεών του χωριού μας, που τόσα είδε και άκουσε στο πέρασμα των χρόνων, απέμεινε το κουφάρι μέρους του κορμού του, μαζί με δυο κλώνους (που όπως ειπώθηκε, μπορεί και να αποτελέσουν το καλό σενάριο να ξαναβλαστήσει). Αν λάβουμε υπόψη αυτή την αμφιλεγόμενη εκδοχή, καθώς και άρθρα ειδικών, γύρω απ' την ασθένεια των πλάτανων, έχω την εντύπωση (και μακάρι να διαψευστώ), ότι το καλό σενάριο της «εκ της τέφρας του» αναγέννησης, που αφήνεται να εννοηθεί ότι μπορεί να συμβεί, «αιωρείται» απλά για να διασκεδάσει το σοκ που θα δέχεται ο καθένας μας, στη θέα του κομμένου πλάτανου και του τεράστιου κενού που αφήνει στο χώρο αλλά και στο συναισθηματικό μας κόσμο, (βοηθούντος ίσως και του «επιχειρήματος» κάποιων ότι θα αναδειχθεί η φοβερή θέα προς την Αρέντα!).

Η αιτιολογία της κοπής είναι η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου (και είναι έτσι αφού η προσβολή του από την ασθένεια ήταν σε πολύ προχωρημένο στάδιο).

Σύμφωνα με δασολόγους, ο ελληνικός (ανατολικός) πλάτανος (Platanus orientalis) εμφανίζει ιδιαίτερη ευπάθεια στην ασθένεια αυτή, η οποία προσβάλλει μόνο είδη πλατάνου και είναι μία από τις σημαντικότερες ασθένειες, καθόσον έχει τη δυνατότητα να νεκρώσει δένδρα οιουδήποτε μεγέθους και ηλικίας. Εισβάλει από πληγές στα κλαδιά, τον κορμό ή τις ρίζες και εξαπλώνεται σε γειτονικά δένδρα με την επαφή ή συνένωση των ριζών, αλλά και σε άλλες περιοχές από τον άνθρωπο με τη μεταφορά ξυλείας ή φυτευτικού υλικού, με τη χρήση μολυσμένων εργαλείων υλοτομίας και μηχανημάτων έργων.

φωτό: Βασίλης Μαντέλλος
φωτό: Βασίλης Μαντέλλος

... Κάτι λείπει απ'  την εικόνα.                                                       Είναι η πραγματικότητα κι όχι ... η ικανότητα του φωτογράφου

Τα μέτρα αντιμετώπισης της ασθένειας είναι προληπτικά και αποβλέπουν στον περιορισμό της διασποράς του παθογόνου σε νέες περιοχές μέσω των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Παράλληλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ζιζανιοκτόνα για τη νέκρωση των ζώντων προσβεβλημένων δένδρων, καθώς και των γειτονικών τους υγιών, για την ανάσχεση της διάδοσης του μύκητα, μέσω της επικοινωνίας των ριζών. Σε κάθε περίπτωση η παρέμβαση θα πρέπει να γίνεται με την άδεια της Δασικής Υπηρεσίας.

Επίσης μέτρα καταστολής και περιορισμού του παθογόνου είναι και η έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας σε νέες εστίες προσβολής. Στα αρχικά στάδια σε νέες και σε περιορισμένης έκτασης εστίες προσβολών, μπορούν να ληφθούν μέτρα για την ανάσχεση της επέκτασης του παθογόνου με τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων εκρίζωσής του, πριν πάρει μεγάλη έκταση. Τα μέτρα αρχικά αποβλέπουν στη διακοπή/παρεμπόδιση διάδοσης της ασθένειας στα γειτονικά υγιή δένδρα, που συμβαίνει μέσω των αναστομώσεων του ριζικού συστήματος και αυτό επιτυγχάνεται με τη νέκρωση των προσβεβλημένων και γειτονικών υγιών δένδρων με χρήση ζιζανιοκτόνων.

φωτό: Μερόπη
φωτό: Μερόπη

Λαβαίνοντας υπόψη τα όσα αναφέρω παραπάνω, τα οποία είναι η περίληψη των όσων έχω σταχυολογήσει από απόψεις ειδικών περί το θέμα, αναρωτιέμαι ποιες ενέργειες έχουν γίνει από πλευράς του Δήμου Πύλης απ' αυτές που προτείνονται από τους ειδικούς, για πρόληψη, ανάσχεση, αντιμετώπιση της ασθένειας, προτού φτάσουμε στο κατασταλτικό μέτρο της κοπής (πράγμα που ήταν επιβεβλημένο, ως φαίνεται). Και επίσης ποιες ενέργειες έχουν γίνει ακόμα και τώρα για να αποφευχθεί η διασπορά της ασθένειας και στα παρακείμενα πλατάνια της πλατείας και της αυλής του Βακούφκου που κινδυνεύουν άμεσα να προσβληθούν (διάδοση μέσω των αναστομώσεων του ριζικού συστήματος).

φωτό: Μερόπη
φωτό: Μερόπη

Η τελευταία, πριν την κοπή, εικόνα

Λέγεται ότι τελευταία έχει υποχωρήσει το φαινόμενο και ίσως ο κίνδυνος προσβολής είναι μειωμένος. Ας ελπίσουμε να μην έχει ήδη γίνει αυτό που όλοι απευχόμεθα. Η μετάδοση του μεταχρωματικού έλκους και στον άλλο πλάτανο της πλατείας και έρθει ξανά στο άμεσο μέλλον το συνεργείο να υπογράψει και γι΄αυτόν το πιστοποιητικό της αφάνειάς του.

Να σημειωθεί ότι κατά την εκτέλεση της εργασίας κοπής, υπήρξαν και παράπλευρες απώλειες, καθόσον από αμέλεια, καταστράφηκε ο σταυρός και υπέστη μικρή ζημιά το μνημείο όταν κλωνάρια έπεσαν πάνω του. Επίσης ζημιά υπέστη και η πέτρινη βρύση, δίπλα στη βάση το κορμού του πλάτανου, που δέχθηκε χτύπημα από την πτώση του κομμένου κορμού.

Το ερώτημα προς μεν τον Πρόεδρο της Κοινότητας είναι ρητορικό, προς δε το Δήμο Πύλης ουσιαστικό. Ποιος θα πληρώσει και πότε το κόστος των ... παράπλευρων απωλειών;

Κύριε Δήμαρχε;

Κύριοι Αντιδήμαρχοι Περιβάλλοντος - Τεχνικών Έργων; ;